Czym jest diastema i jak się jej pozbyć?
Diastema występuje u 98% 6-latków. Wraz ze zmianą zębów mlecznych na stałe u większości dzieci problem znika samoistnie. Jednak ta nieprawidłowość wynikająca z innych przyczyn może prowadzić do wad zgryzu lub problemu z wysławianiem się. Niezależnie czy diastema postrzegana jest jako oryginalność w wyglądzie, czy też jako defekt estetyczny zawsze wymaga konsultacji z lekarzem ortodontą.
Co to jest diastema i jakie są jej rodzaje?
Diastema to szpara w linii pośrodkowej w górnym łuku zębowym oddzielająca zęby sieczne. W zależności od przyczyny powstania możemy ją podzielić na fizjologiczną, rzekomą i prawdziwą.
- Diastema fizjologiczna – przyczyna jej powstania zależna jest od wyrzynania się zębów 12 i 22 (siekaczy bocznych). Te rosnące zęby uciskają korzenie górnych siekaczy przyśrodkowych, powodując ich przesunięcie. Wpływa to na estetykę uzębienia, jednak każdy lekarz ortodonta uzna to za prawidłowy proces fizjologiczny. Wraz z wyrznięciem się kłów zanika przestrzeń między górnymi jedynkami.
- Diastema prawdziwa – zależna jest od predyspozycji genetycznych i wynika z przerostu wędzidełka wargi górnej lub z jego zbyt niskiego przyczepu. W tym przypadku konieczne jest wykonanie plastyki wędzidełka, a następnie leczenie przez lekarza ortodontę w celu zsunięcia zębów.
- Diastema rzekoma – wiąże się z hipo- lub hiperdoncją, czyli z genetycznym brakiem lub nadmiarem zawiązków zębowych. Najczęstszą przyczyną diastemy jest brak siekaczy bocznych lub nadliczbowy ząb znajdujący się w linii środkowej pomiędzy zębami siecznymi.
W jaki sposób usunąć diastemę?
W przypadku pojawienia się diastemy warto wdrożyć postępowanie ortodontyczne jak najszybciej. Lekarz ortodonta, na podstawie radiogramów postawi diagnozę, ustali przyczynę powstania diastemy oraz zaproponuje korektę szpary. W zależności od źródła powstania wadę tę można leczyć za pomocą aparatu ortodontycznego lub zmieniając kształt zębów, używając licówek porcelanowych i kompozytowych. Diastema o szerokości powyżej 2 milimetrów, występująca przy pełnym górnym uzębieniu stałym, wymaga interwencji chirurgicznej.
Lekarz ortodonta zdecyduje o założeniu aparatu ortodontycznego w przypadku, gdy diastema wynika z nieprawidłowości w uzębieniu. Przy zdiagnozowanej hiperdoncji najpierw usuwa się ząb, następnie zakłada aparat, który pomaga zbliżyć zęby do siebie. Diastemę prawdziwą również leczy się, używając aparatu zębowego. Lekarz ortodonta zakłada go na co najmniej kilka miesięcy, ale w tym przypadku efekty są stałe.
Innym sposobem na zlikwidowanie szpary między centralnymi zębami siecznymi jest zastosowanie licówek. Są to cienkie, porcelanowe nakładki, które stomatolog przykleja na uprzednio zeszlifowane zęby. Efekt jest bardzo naturalny i natychmiastowy. Dobrze zamocowane licówki to rozwiązanie na około 15 lat.
Najmniej inwazyjną metodą na pozbycie się diastemy jest tak zwany bonding. Zabieg ten polega na zastosowaniu kompozytu w celu wypełnienia szpary między górnymi jedynkami. Dokładnie ten sam materiał wykorzystuje się w plombach. Zabieg ten trwa tylko 30 minut, jego efekty są odwracalne. Wypełnienie kompozytem i zastosowanie licówek sprawdzi się jednak tylko w przypadku niewielkiej odległości oddzielającej górne zęby sieczne.